adordenat
1. adj.
a. 'placé dans un ordre déterminé'
BrevAmR2 6404: … / si·l planeta sobrenomnat / enaichi son azordenat: / Soleilhs, Luna, Mars…
BrevAmR2 7655: … membres diverses, li qual / … / son ben e gen azordenat / e de nervis entrelassat
PrJeanG 147.2: E mayormens temon ·ia· gran serpent… E en la sieuua boca son ·vij· hordes de dens hahordenadas, la ·ia· sobre l'autra
b. mal a. 'vagabond [en parlant du regard]'
BrevAmR2 5100: … haver coratge voutis / e mal azordenat so vis / d'ueilhs, o trop movens, mal tempratz / o guers o calucz o dampnatz
c. (ben) a. 'raisonnable [en parlant de qc]'
BrevAmR5 34558: … / que sos emfans amo·ilh pairo / d'amor ben azordenada, / drechurieir' e ben recglada, / quar hom no·ls deu ges tant amar / qu'en vuelha s'arma iffernar
LibScintW 43A,22–23: Paraulas aordenadas non covenunt pas a fol, ni a princep lauras mensongeiras.
d. ben a. 'rangé, sage, qui se conduit avec bon sens et mesure'
LibDivAmR 124v: Mas laissem las correctios dels prelatz… que qui lo trau non osta de son uelh mal ostara la busca del autrui, e qui no es be adordenaz no adordenara ben te.
LVVert ⊂ Rn 4:381b: Persona ben adordenada deu tantost repremer et estenher aytals folls pessamens
BrevAmR2 2918: … ben azordenada, / savia, en sos fagz trempada, / acordans, e ben apreza
LegAurT 160,27: et es molt lausat en la ystoria dels apostols: fonc hom ben adordenat e acostumat quant a sse, e quant a Dieu, e quant a sson prosme
LegAurT 323,13: per que, quant el los vi bos et espertz e ben adordenatz de costumas, fonc molt alegre
e. 'établi, institué'
CatChapM 200: … los senhors obriers, patros de la dicha capelanie aordenada per lo dig sen Bernart Benezeg…
f. 'décidé, arrêté, fixé'
GuirRiqL 11.2,162: Pero adhordenat / es pro ben en Espanha, / e no volem que·s franha
BrevAmR3 11235: … / se revirona tot entorn / ses estancar ni nueg ni jorn, / aichi cum es azordenat / per te, senher, que l'ass creat
1341 ⊂ TMarsH 52,27: Totas aquestas qauças sobre‑escrichas son aordenadas per lo faro de Marssella que devon pagar los estrangies e nnonsiutadan de Marssella
1354 ⊂ Pans 2:45,15: de que n'avem carta d'aquest deute que li devem paguar per paguas aorde[n]adas a xᴠ florins per an
1376 Narbonne ⊂ Blanc2 57: sans contexte
1392 ⊂ LÉtPrGH 3,4a: … quant es a far e a senguir totas las causas denfra aordenadas a exaltation de la senhoria nostra sobre dicha
1393 B.‑Alpes ⊂ DocMidiM 235,30: … juxta que als capithols seguens se conten, fach e haordenas per lo concel
1394 ⊂ LÉtPrGH 6,23b: … per complir et metre a fin las causas desus adordenadas
1394 ⊂ LÉtPrGH 5,54b: … per ucayson de la treuga facha e adsordenada per mossenhor lo senescal
1398 ⊂ LÉtPrGH 5,41b: … per anar a la presencia de nostre senhor lo papa e notificar li las causas fachas e asordenadas en aquest present conselh
1398 ⊂ LÉtPrGH 16,5a: e degan pagar… juxta la forma adsordenada per ellos e es en que son estatz taxatz
1399 ⊂ LÉtPrGH 17,4: Ayso son los capitols fatz et adsordenatz et conselhatz que si devon far per los senhors prelatz, barons, gentils homes et universitatz dels contatz de Prohensa et de Forcalquier sotzcritz
1419 ⊂ LÉtPrGH 23,7a: com sia per drech adordenat que per las oppressions, vexamens et inquietations, sian compellis los subgietz de recorre a la senhorie…
1427 B.‑Alpes ⊂ DocMidiM 247,10: Segon se los capitols fachs et haordenas sus lo fach del mazel de Dinha
1427 B.‑Alpes ⊂ DocMidiM 248,10: Item, que tota persona habitant d'esta villa pueycha ausire ho far ausire caynas chars que volran per sa provesion, payant la reva haordenaha.
1432 ⊂ Pans 5:28,35: Item lo ters capitol fon que los hostaliers sian tengus… de rendre bon conte al jort desus aordenat
1439 ⊂ Pans 2:171,35: Item que tota persona siutadan o abitant d'Arle… sie tengut de… pagar coma es adhordenat
1439 ⊂ Pans 2:178,14: Item es ordenat que tota persona… pague comma dessus es ahordenat per cascuna causa
g. a. a [+ inf.], de [+ inf.] 'dont on a décidé qu'il doit [être fait]'
1391 ⊂ LÉtPrGH 1,16a: … que so que sera adhordenat de trayre per lo pays per las neccessitatz eminens, que nostra dicha dama non deia remetre ni perlongar a deguna persona
1394 ⊂ LÉtPrGH 6,42a: … las monedas desus dichas adordenadas juxta los dichs capitols a pagar per los gages per las dichas gens
1394 ⊂ LÉtPrGH 5,61b: … thesauriar dels ɪɪɪ franxs per fuac adsordenatz de trayre al conselh de Masselha
1396 ⊂ LÉtPrGH 9,46a: … dos homes a metre e far metre a execucions las causas contengudas en los capitols e en special lo exercisi aordenat a far
1397 ⊂ LÉtPrGH 11,35a: alqual donan plenier poder de recebre, trayre et recobrar totas las monedas que son degudas per lo pays… tant del dich prest de l'annona adordenat de trayre… quant per las gens a pe ho a caval
1397 ⊂ LÉtPrGH 11,37a: fin a la summa de ɪɪɪᴍ ɪɪᴄxᴠɪɪɪ eminas d'annona que deffalhon a las ʟᴍ eminas adordenadas a prestar al pays per supvencion d'aquesta present guerra
h. 'qui a été réclamé, qu'on a fait venir'
1394 ⊂ LÉtPrGH 6,7: … del servise que el e las gens d'armas adordenadas al conselh general de Marselha an fach e servit en Proensa
1394 ⊂ LÉtPrGH 5,57b: que, tant cant duraran las empositions… si degan pagar las jens d'armas e los albarestias adsordenatz per lo pays
i. a. a 'adjoint à, associé à'
1397 ⊂ LÉtPrGH 11,21a: … per l'acordi que lo dit monsenhor lo senescal ha fach an conselh et delliberacion dels conselhiers a si adordenatz per lo pays…
j. a. (a + n., a + inf.) 'nommé (à), designé (pour)'
1366 ⊂ Pans 2:75,18: … venguan parlar am lo dit clavari ad aysso far… especialmen aordenat
1375 B.‑Alpes ⊂ DocMidiM 233,9: … per payar lo prest culli per mayistre Jaume Buas e per Michel Alexci notari, culleos aordenas per lo dich consel
1391 ⊂ LÉtPrGH 1,6a: … per ordenation de nostra dicha dama o del capitani et dels conselhiers dels dichs comtatz adsordenas
1391 ⊂ LÉtPrGH 1,11a: … cant lo dich capitani cavalquessa per lo pays e los conselhies adhordenatz per los dichs tres statz non hy fossan totz…
1394 ⊂ LÉtPrGH 5,19b: … mas ho pagon un' autra ves sensa escusa deguna, sinon que ho baylessan a persona adsordenada e destinada specialment
1394 ⊂ LÉtPrGH 5,31b: … loscals arrayrages si degan trayre per lo dich thesauriar novellament asordenat
1394 ⊂ LÉtPrGH 5,45b: … diversas universitatz e singulars personas que non podian pagar los subcidis ordenatz… agan encorregut diversas penas ad ellos empausadas per officials e comessaris ad aquo adsordenatz
1397 ⊂ LÉtPrGH 11,19a: que dels premiers deniers que si trayran et venran en mans del thesaurier sotscrit adordenat per lo pays, si deyan pagar…
1398 ⊂ LÉtPrGH 16,37a: … que las rasons e·ls contes… si vegan e si examinon diligentment per los ausidos dels contes desus aordenatz e nompnatz an plenier poder de veser, examinar, finar, concluyre e claure los ditz contes e rasons
1399 ⊂ LÉtPrGH 17,17a: … que tot so que lo dit Johan Drogol trayra ni exegira deia eysins con venra en sas mans bayllar et assignar a Guigonet Jarente, adsordenat per lo dit conselh a recebre aquesta moneda
1399 ⊂ LÉtPrGH 17,20a: et so que trayra de las ditas bayllias… assignara entieramentz al thesaurier adsordenat per lo pays, loqual es Guilhem Aymeric d'Aycs
k. a. a 'destiné à [une fonction, en parlant de qc]'
AnatMondG 27,7: Membre es una partida del cors ferma e dura compost de partidas semblans ad alcun ofici especial deputat o adordenat.
l. a. de 'chargé de [une fonction]'
BarlR 98,6: Et yeu trametray un dels esperitz que son adordenatz d'aquel mestier, que y meta lo fuoc de luxuria
m. ʀᴇʟ. 'ordonné, qui a reçu les ordres'
SHonSRH 8452: e disia li: «Car seyner payre, / est vos preyres aordenatz / que m'asolvas de mons peccatz?»
LegAurT 299,5: ayssi que tenc en tal manieyra los morgues reglatz et adordenatz et en tal manieyra lo mostier que lor fasia tener la regla dels apostols e la vida
LegAurT 40,3: Sanh Esteve fo hun dels ·vij· diagues aordenatz pels apostols
n. 'titré, distingué'
LVVert ⊂ Rn 4:382a: Ab persona adordenada, segon que l'ordes es plus aut
o. a. a, de 'dirigé vers, orienté vers'
BrevAmR2 8679: quar si l'entendemens es fis, / azordenatz a caritat, / jutgam bona la volontat
BarlR 41,2: Et avia un bon home… et aquel era adordenatz de pietat e d'aquo que a Dieu s'apertenia
2. n. m.
'celui qui a été nommé [à une fonction]'
1394 ⊂ LÉtPrGH 6,42a: et si o fasian, que o satisfassan a conneguda de mossenhor lo senescal et de mossenhor de Saut ho dels quatre adordenatz